Όλοι την γιορτάζουμε, αλλά πόσοι από εμάς γνωρίζουν την πραγματική προέλευση της Πρωτοχρονιάς;. Στο Γρηγοριανό ημερολόγιο, η Πρωτοχρονιά πέφτει στην 1η Ιανουαρίου, αλλά οι εορτασμοί ξεκινούν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, το βράδυ της 31ης Δεκεμβρίου.
Αν στην Ελλάδα οι άνθρωποι κάνουν το παραδοσιακό δείπνο και φορούν κόκκινα εσώρουχα για να προσελκύσουν καλή τύχη, οι παραδόσεις και οι τελετουργίες σε όλο τον κόσμο είναι πιο διαφορετικές. Για παράδειγμα, στις Φιλιππίνες, φέρνουν στο τραπέζι 12 φρούτα σε στρογγυλό σχήμα για να συμβολίσουν τα νομίσματα και έτσι να ευνοηθεί η ευημερία. Από την άλλη, στη Ρωσία, ο Ded Moroz, ο παππούς Frost, φέρνει τα δώρα του στα παιδιά.
Ας ρίξουμε μια ματιά στην προέλευση αυτής της αγαπημένης γιορτής και στις πιο περίεργες παραδόσεις από όλο τον κόσμο…
Το ταξίδι της ανανέωσης: Η προέλευση του νέου έτους
Όσον αφορά την προέλευσή της, γιορτης πρέπει να ταξιδέψουμε πίσω στο παρελθόν, όταν στην αρχαία Βαβυλώνα γιορτάζονταν τα Akitu, μια θρησκευτική γιορτή που πραγματοποιούνταν στα τέλη Μαρτίου. Αυτή η γιορτή σήμαινε την έναρξη του νέου έτους και τη νίκη του Βαβυλώνιου θεού του ουρανού, Μαρντούκ, επί της κακιάς θεάς της θάλασσας, Tiamat.Στην Αρχαία Ρώμη, μετά την εισαγωγή του Ιουλιανού ημερολογίου το 46 π.Χ., η ημερομηνία της πρώτης ημέρας του έτους άλλαξε από την πρώτη ημέρα του Μαρτίου στην πρώτη ημέρα του Ιανουαρίου, με εντολή του αυτοκράτορα Ιουλίου Καίσαρα. Κατά τη διάρκεια αυτής της γιορτής τιμήθηκε ο Ιανός, ο θεός της αρχής στη ρωμαϊκή μυθολογία. Τα σπίτια διακοσμούνταν με κλαδιά δάφνης, ανταλλάσσονταν δώρα και γινόταν πάρτι.
Τα Σατουρνάλια ήταν μια γιορτή που τιμούσαν οι Ρωμαίοι για τον θεό Ιανός, που αντιστοιχεί στον ελληνικό θεό Κρόνο. Έλαβε χώρα κατά τους χειμερινούς μήνες, συνήθως στις 17 Δεκεμβρίου, αλλά αργότερα διήρκεσε μια εβδομάδα, μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου.Κατά τη διάρκεια αυτής της γιορτής, υπήρχε ανταλλαγή δώρων και υπαίθριες αγορές, ενώ οι δούλοι επιτρεπόταν να παίζουν τυχερά παιχνίδια. Επίσης, οι δούλοι δεν μπορούσαν να τιμωρηθούν και χλεύαζαν τα αφεντικά τους.Επίσης, ήταν συνηθισμένο να παρασύρονται σε μέθη και να συμμετέχουν σε διάφορα έκτρωπα, γι’ αυτό και όταν έφτασε ο Χριστιανισμός, απαγορεύτηκε η χρήση της λέξης “Σατουρνάλια”, καθώς συνδεόταν με τα έκτρωπα.
Έτσι, μετά τη Ρώμη, αυτή η γιορτή υιοθετήθηκε από τους λατινογενείς λαούς, καθώς και από τους ρωμαιοκρατούμενους.
Κατά την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, ο Χριστιανισμός είχε μεγάλη επιρροή στην Ορθόδοξη εκκλησία. Ο Κωνσταντίνος επιθυμούσε να διαχωρίσει τους Χριστιανούς από τους ειδωλολάτρες και γι’ αυτό απαγόρευσε στους Χριστιανούς να γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά όπως οι υπόλοιποι.
Ωστόσο, οι αλλαγές ήταν πολύ μικρές, αφού μόνο τα έθιμα που ήταν αντίθετα με τη χριστιανική ηθική καταργήθηκαν. Επίσης, με την εξάπλωση του χριστιανισμού, έπρεπε να καταργηθούν οι παλιές εορτές, αλλά αυτό ήταν λίγο δύσκολο λόγω της δημοτικότητας που είχαν αποκτήσει. Ωστόσο, η 25η Δεκεμβρίου είχε καθιερωθεί ως η ημέρα γέννησης του Χριστού και σιγά σιγά αυτή η γιορτή αντικατέστησε τις παγανιστικές γιορτές, διατηρώντας όμως κάποια από τα στοιχεία τους.Τότε η οικογενειακή ατμόσφαιρα στις γιορτές ήταν παρούσα και συνεχίζει να είναι μέχρι σήμερα. Όσον αφορά την ανταλλαγή δώρων, αυτή ξεκίνησε από τους εορτασμούς και εμπνεύστηκε από τη ζωή του Αγίου Νικολάου, ο οποίος ήταν πολύ γενναιόδωρος προς τους φτωχούς. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, άρχισε να γίνεται συνήθεια να χαρίζονται δώρα στο όνομά του.
Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι η νύχτα που προηγείται της πρώτης ημέρας του έτους, ενώ η Πρωτοχρονιά είναι η ίδια ημέρα. Ο Άγιος Σιλβέστρος ήταν ο πρώτος πάπας της Καθολικής Εκκλησίας από το 314 έως το 335. Ήταν μια σημαντική θρησκευτική προσωπικότητα που συνέβαλε στην εξάπλωση του χριστιανισμού. Τον εορτάζουν στις 31 Δεκεμβρίου, την ημέρα που πέθανε.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς: Ένα ταξίδι στα έθιμα του κόσμου
Υπάρχουν αμέτρητα έθιμα της Πρωτοχρονιάς σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο, όπως και τα τελετουργικά για καλή τύχη.
Η Πρωτοχρονιά στην Ελλάδα είναι μια μεγάλη και πολύ σημαντική γιορτή για όλους τους Έλληνες. Τα Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα είναι ένας παραδοσιακός τρόπος για να γιορτάσουμε αυτήν την ημέρα. Τα παιδιά τραγουδούν τα κάλαντα από την προηγούμενη νύχτα και μέχρι το μεσημέρι, επισκέπτονται σπίτια, καταστήματα και δημόσιους χώρους, συνοδευόμενα από τον ήχο του τριγώνου και άλλων μουσικών οργάνων. Είναι μια πολύ όμορφη παράδοση που μας φέρνει χαρά και ευτυχία.Την παραμονή της πρωτοχρονιάς, αλλά και την επόμενη μέρα, όλοι οι συγγενείς συναντιούνται στο σπίτι για μια οικογενειακή συγκέντρωση. Ανταλλάσουν δώρα και τρώνε όλοι μαζί γύρο από το τραπέζι. Το βράδυ, μετά την αλλαγή του χρόνου και το κόψιμο της Βασιλόπιτας, οι γονείς αφήνουν τα δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο για να τα βρουν τα παιδιά την επόμενη μέρα το πρωί. Τα παιδιά πιστεύουν ότι τα δώρα τα έχει φέρει ο Άγιος Βασίλης.
Στην Ελλάδα, στις 31 Δεκεμβρίου γιορτάζουμε τον Άγιο Βασίλη, ή αλλιώς τον Άγιο Βασίλη, που φέρνει δώρα στα παιδιά. Όποιος μπει πρώτος στο σπίτι πρέπει να σπάσει ένα ρόδι, σύμβολο πίστης και γονιμότητας, πετώντας το στο έδαφος: όσο περισσότερους κόκκους σπάσει, τόσο πιο τυχερός είναι. Για το δείπνο ετοιμάζεται η βασιλόπιτα, ένα ψωμί μέσα στο οποίο μπαίνει ένα χρυσό ή ασημένιο νόμισμα και όποιος το βρει θα είναι τυχερός για όλο το χρόνο.
Στην Ιταλία, τα δείπνα με φίλους είναι συνηθισμένα. Κάνουν πρόποση με αφρώδες κρασί και φοράνε είτε κόκκινα εσώρουχα είτε κόκκινα ρούχα. Επίσης, τρώνε φακές, καθώς μοιάζουν με νομίσματα και συμβολίζουν την ευημερία. Από την άλλη, στην Κεντρική Αμερική, η καλή τύχη συνδέεται με το κίτρινο. Όσον αφορά το κόκκινο, το έθιμο προέρχεται από τους αρχαίους Ρωμαίους, οι οποίοι πίστευαν ότι φέρνει γονιμότητα και καλή υγεία. Αλλά σύμφωνα με άλλες πηγές από την Κίνα, το κόκκινο συμβολίζει την τύχη, το πάθος και την ευημερία.
Σε πολλές χώρες της Κεντρικής Αμερικής και στην Ισπανία, σύμφωνα με μια παλιά παράδοση, λένε ότι πριν από τα μεσάνυχτα πρέπει να φάμε 12 σταφύλια, ένα για κάθε μήνα του έτους. Αυτή η παράδοση ξεκίνησε το 1909 και προέρχεται από τους καλλιεργητές στο Αλικάντε, μια πόλη στη νότια Ισπανία, που χρησιμοποιούσαν αυτόν τον τρόπο για να διαθέσουν τα πλεονάσματα της σοδειάς τους. Αλλά πριν αρχίσετε να τρώτε τα σταφύλια, πρέπει να βάλετε ένα δαχτυλίδι στο ποτήρι σας και να το χτυπήσετε τρεις φορές στη σειρά. Και μετά πρέπει να τα φάτε όλα μαζί. Μετά από αυτό, οι Ισπανοί τρώνε γλυκά buñuelos με ζάχαρη και φορούν ένα κόκκινο ρούχο, όπως και οι Ιταλοι
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Πρωτοχρονιά παίζουν πολλά παιχνίδια: βάζουν ξηρούς καρπούς σε φλεγόμενο λικέρ και τους ψαρεύουν με τα χέρια, τρώνε ένα μήλο που κρέμεται από ένα σπάγκο και οι άνθρωποι πηδούν μέσα από ένα στεφάνι που φτιάχνεται από 13 κόκκινα κεριά, προσπαθώντας να μην τα ανατινάξουν.
Στη Γαλλία, γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά στην Αψίδα του Θριάμβου και στα Ηλύσια Πεδία με μια συναυλία και πυροτεχνήματα που ανάβουν πίσω από τον Πύργο του Άιφελ. Το Reveillon de Saint-Sylvestre γιορτάζεται χορεύοντας όλη τη νύχτα με την οικογένεια και τους φίλους, ενώ γκι και φελλούς σαμπάνιας πετάνε στον αέρα.
Στην Αργεντινή, τη βραδιά της 31ης του μήνα, κατασπαράσσονται παλιά έγγραφα και τα πετάνε από τα παράθυρα, ενώ στη Δανία ρίχνουν πιάτα και ποτήρια στις πόρτες. Ένας τελετουργικός τρόπος για να αποτρέψουν αρνητικές επιρροές.
Και ενώ στη Βιέννη οι άνθρωποι βουτούν στα παγωμένα νερά, στο Βέλγιο υποδέχονται το νέο έτος με κρεμμυδόσουπα γκρατέν, τοποθετώντας ένα νόμισμα ή ένα φύλλο λάχανου κάτω από το μπολ, το οποίο εξασφαλίζει αφθονία.
Στη Γερμανία φτιάχνουν ένα ποτό που λέγεται Feuerzangenbowle, με κόκκινο κρασί, μπαχαρικά, φλούδα πορτοκαλιού και ρούμι. Από την άλλη, στις Ηνωμένες Πολιτείες το αγαπημένο ποτό είναι το eggnog, με κονιάκ, μέλι, αυγά και μπαχαρικά.
Ας αφήσουμε την Ευρώπη και ας πάμε στη Ρωσία, όπου γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά δύο φορές: στις 31 Δεκεμβρίου σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο και στις 13 Ιανουαρίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Το δείπνο ξεκινά γύρω στις 7 το απόγευμα, όταν πίνουν κρασί ή βότκα για να αποχαιρετήσουν το παλιό έτος, ενώ με το δωδέκατο χτύπημα ανοίγει η πόρτα για να μπει το νέο. Μετά τα μεσάνυχτα, οι Ρώσοι τρώνε δαμάσκηνα με ξινή κρέμα και γέμιση φουντουκιού.Ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο φτιάχνεται επίσης την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, περιμένοντας το χτύπημα του μεσονυχτίου από τον πύργο Spasskaya του Κρεμλίνου.
Στην Ιαπωνία, οι εορτασμοί της Πρωτοχρονιάς διαρκούν από την 1η έως τις 3 Ιανουαρίου, όταν οι άνθρωποι υποδέχονται τα πνεύματα των προγόνων. Τα σπίτια διακοσμούνται με κλαδιά πεύκου και μπαμπού ή με κορδόνια από άχυρο. Στη συνέχεια, σύμφωνα με την παράδοση, στέλνονται ευχετήριες κάρτες στους συγγενείς, ανταλλάσσονται σακούλες (Shogatsu) και επισκέπτονται ναοί. Τα ξημερώματα της πρώτης ημέρας του έτους, η καμπάνα χτυπά 108 φορές για να εξομολογηθούν οι 108 αμαρτίες των ανθρώπων. Μαζί με το να φοράνε κόκκινα εσώρουχα, υπάρχει και η παράδοση του να καθαρίζουν το σπίτι για να αποχαιρετήσουν το παλιό και να καλωσορίσουν το καινούργιο.
Στην Κίνα, η παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι από τις 21 Ιανουαρίου έως τις 19 Φεβρουαρίου. Είναι μια φανταστική γιορτή με τραγούδια, χορό και πυροτεχνήματα για να απομακρυνθεί και να τρομάξει το τέρας Nian. Το κυρίαρχο χρώμα είναι το κόκκινο και μετά από 15 ημέρες γιορτών, τελειώνει με έναν χορό με φανάρια.
Στην άλλη άκρη του πλανήτη, στις Ηνωμένες Πολιτείες, γιορτάζουν με eggnog από κονιάκ, μέλι, αυγά και μπαχαρικά. Στην Times Square της Νέας Υόρκης κάθε χρόνο η αντίστροφη μέτρηση συμπίπτει με την άφιξη της παραδοσιακής γιγαντιαίας μπάλας που κατεβαίνει αργά από την πλατεία, του New Year’s Eve Ball, και τελειώνει με πυροτεχνήματα. Οι Αμερικανοί φεύγουν από τα σπίτια τους και στη συνέχεια επιστρέφουν με ένα σύμβολο καλής τύχης όπως μια πέτρα ή ένα κλαδί και τα μεσάνυχτα όλοι με μια δεκάρα στο χέρι για να εξασφαλίσουν χρήματα όλο το χρόνο.
Η βραζιλιάνικη Réveillon είναι μια γιορτή της πρωτοχρονιάς που γίνεται στην πλατεία, και στο Ρίο ντε Τζανέιρο και στο Σάο Πάολο συνηθίζουν να ντύνονται στα λευκά, που είναι σύμβολο της ειρήνης και της αφροβραζιλιάνικης παράδοσης. Το νέο έτος ξεκινά με προσφορές στη θεά Iemanja (τη σειρήνα των υδάτων) που τοποθετούνται σε μικρές σχεδίες που φωτίζονται με κεριά και ρίχνονται στη θάλασσα με τη βοήθεια των κυμάτων. Μια άλλη παράδοση είναι να πηδήξουν στα επτά πρώτα κύματα του νέου έτους για να προσελκύσουν καλή τύχη.
Στο Μεξικό, την πρωτοχρονιά οι άνθρωποι σπάνε μια πινιάτα για να έχουν καλή τύχη, τρώνε τα 12 σταφύλια όπως στην Ισπανία και πολλοί φεύγουν από το σπίτι τους με βαλίτσες για να ταξιδέψουν όλο το χρόνο. Συνήθως, ανάβουν και σβήνουν τη φωτιά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, αλλάζοντας πέτρες και ξύλινες κουτάλες πάνω από τη φλόγα.
Ξέρετε κάποια ακόμη;
