Μετά από 31 χρόνια ο δήμος Θεσσαλονίκης απέκτησε νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, καθώς η αναθεώρησή του δημοσιεύθηκε στις 30 Μαρτίου στο Φύλλο της Κυβερνήσεως.
Το νέο ΓΠΣ Υπογράφεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρο Σκυλακάκη και τον υφυπουργό Νίκο Ταγαρά.
Η εκπόνηση της μελέτης στο προηγούμενο ΓΠΣ υλοποιήθηκε τη δεκαετία του ΄80 και έλαβε ΦΕΚ το 1993. Στο νέο, η μελέτη αναθεώρησης ανατέθηκε στο τέλος του 2011 ενώ εντός του 2023 εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Η μεγάλη διαφορά στο νέο Πολεοδομικό Σχέδιο είναι στις χρήσεις γης, αφού ο δήμος Θεσσαλονίκης μέχρι σήμερα έχει εκτεταμένες περιοχές με χρήσεις αμιγούς κατοικίας, δηλαδή κατοικία και λίγα καταστήματα. Στο νέο Σχέδιο θα είναι περιοχές γενικής κατοικίας.
Μεταξύ άλλων προβλέπει την ένταξη της περιοχής των Λαχανόκηπων στο σχέδιο πόλης με χρήσεις πολεοδομικού κέντρου κατοικίας και πρασίνου, μεγάλα μητροπολιτικά πάρκα που θα αλλάξουν την εικόνα της Θεσσαλονίκης, νέους χώρους, κίνητρα επανάχρησης του ανενεργού κτηριακού αποθέματος κ.ά..
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο εντάσσονται οι εξής περιοχές:
α) Περιοχή Λαχανόκηπων. Η περιοχή αυτή βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του Δήμου Θεσσαλονίκης και έχει έκταση περίπου 890 στρεμμάτων. Επισημαίνεται ότι μεγάλο τμήμα της περιοχής αυτής γειτνιάζει με εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στην υπ’ αρ. 172058/11.02.2016 κοινή υπουργική απόφαση (Β’ 354). Οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιοχή αυτή είναι «Γενική Κατοικία», όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 3 του π.δ. 59/2018, με περιορισμούς λόγω γειτνίασης με εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στην οδηγία Seveso, και «Πολεοδομικό Κέντρο – Κεντρικές Λειτουργίες Πόλης – Τοπικό Κέντρο Συνοικίας Γειτονιάς», όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 4 του π.δ. 59/2018, με περιορισμούς λόγω γειτνίασης με εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στην οδηγία Seveso, οι οποίες παρουσιάζονται παρακάτω στον καθορισμό των χρήσεων γης (παρ. 4) και στον χάρτη Π.3.1α.
Το βόρειο τμήμα του στρατοπέδου Κακιούση μέχρι τον περιβάλλοντα χώρο των δεξαμενών πετρελαίου, παραμένει εκτός σχεδίου ως ειδική χρήση στρατιωτικών εγκαταστάσεων, μέχρις ότου μεταφερθούν οι εγκαταστάσεις των πετρελαιοειδών εκτός του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Το υπόλοιπο τμήμα του στρατοπέδου Κακιούση προτείνεται προς ένταξη με τη χρήση «Ελεύθεροι χώροι – αστικό πράσινο», όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 7 του π.δ. 59/2018, και ήπιων μικρών υπαίθριων μορφών αθλητικών χρήσεων χωρίς δόμηση.
β) Περιοχή Κοιμητηρίων Ευαγγελίστριας. Εντάσσεται το σύνολο της έκτασης περίπου 85 στρεμμάτων.
Ειδικότερα: αα) δημιουργείται ζώνη «μνημειακού πρασίνου» στο σύνολο των χώρων των κοιμητηριών με διακοπή της λειτουργίας των ενεργών κοιμητηρίων (Αρμενίων και Διαμαρτυρομένων), ββ) διατηρούνται όλες οι υφιστάμενες κοινωφελείς χρήσεις εντός της περιοχής (παιδικός σταθμός, σχολείο, χώρος αθλοπαιδιών, τέως Μηχανουργείο Αξυλιθιώτη) με δυνατότητα περιορισμένων τροποποιήσεων των περιγραμμάτων τους, αν κριθεί αναγκαίο, γγ) υπάγεται ο χώρος του νοσοκομείου «Άγιος Δημήτριος» στην κατηγορία χρήσεων γης «Πολεοδομικό Κέντρο – κεντρικές λειτουργίες πόλης» με περιορισμούς, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η διατήρηση της λειτουργίας του, αφετέρου σε περίπτωση που κριθεί εφικτή η μετεγκατάστασή του στο μέλλον, ο χώρος του να μπορεί να διατεθεί για άλλες χρήσεις δημόσιου χαρακτήρα, και δδ) Ο χώρος των «Κήπων του Πασά» ορίζεται ως πάρκο πόλης που υπάγεται στο άρθρο 7 «Ελεύθεροι χώροι – αστικό πράσινο» του π.δ. 59/2018. Επιβάλλεται να διερευνηθεί βραχυπρόθεσμα, με την εκπόνηση σχετικής μελέτης, η δυνατότητα αναβάθμισης της οδικής σύνδεσης μεταξύ Κέντρου – Άνω Πόλης και Δημοτικής Ενότητας Αγίου Παύλου και η χάραξη νέας οδού για τη σύνδεση με την Περιφερειακή Οδό, μεσοπρόθεσμα.
γ) Κοιμητήρια Μαλακοπής. Στα κοιμητήρια της Μαλακοπής, επιβάλλεται άμεσα να παύσει τη λειτουργία της ζώνη πλάτους πενήντα (50) μέτρων από το όριο του σχεδίου πόλης, η οποία κατατάσσεται στην ειδική κα-
τηγορία χώρων «μνημειακού πρασίνου». Το υπόλοιπο τμήμα διατηρείται ως κοιμητήριο εν μέρει, ως άρρηκτο στοιχείο σύνδεσης με τις προσφυγικές μνήμες του συνοικισμού Άνω Τούμπας. Οι όροι και περιορισμοί ανάπτυξής
τους ορίζονται από τις γενικές διατάξεις της παρούσας μελέτης και τη γενική νομοθεσία περί κοιμητηρίων.
δ) Περιοχή Τροχιοδρομικών. Η οργάνωση της περιοχής έχει ως εξής: αα. «Πολεοδομικό Κέντρο- Κεντρικές λειτουργίες πόλης» του άρθρου 4 του π.δ. 59/2018 σε γραμμική ανάπτυξη επί της οδού Πλαστήρα, για την προσαρμογή των προτεινόμενων χρήσεων στα πραγματικά λειτουργικά και πολεοδομικά δεδομένα της οδού και οργάνωση των λοιπών οικοδομήσιμων χώρων στην περιοχή επέκτασης, συνολικής επιφάνειας της τάξης των είκοσι (20) στρεμμάτων, με χρήση «γενική κατοικία» με περιορισμούς. ββ. Εξαιρείται της πολεοδόμησης η ζώνη του υπό οριοθέτηση ρέματος. Η εναπομένουσα μετά την οριοθέτηση έκταση, πέραν των οριογραμμών του ρέματος αποτελεί χώρο πρασίνου. Το οριοθετημένο ρέμα παραμένει εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού βάσει της κείμενης νομοθεσίας. γγ. Δημιουργία κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, ελευθέρων γηπέδων και πλατειών του άρθρου 7 του π.δ. 59/2018. δδ. Δημιουργία δικτύου ήπιας κυκλοφορίας παράλληλα με τις όχθες του προς οριοθέτηση ρέματος.
εε. Διατήρηση της χρήσης της Εκκλησιαστικής Σχολής, στο Ο.Τ. που προβλέπεται για τον σκοπό αυτό και σύμφωνα με τις κείμενες πολεοδομικές διατάξεις.
ε) Περιοχή Νοτιοανατολικής (Ν.Α.) Πύλης – (πρώην) Κεραμείων Αλλατίνη. Η περιοχή αυτή αποτελεί τμήμα «περιοχής ειδικής ρύθμισης» με τις κατευθύνσεις της παρ. 8.Καβάλα: 6χρονο κορίτσι τραυματίστηκε σε παιδική χαρά
στ) Περιοχή (νότια) Ποσειδωνίου. Η περιοχή αυτή αποτελεί τμήμα «περιοχής ειδικής ρύθμισης» με τις κατευθύνσεις της παρ. 8.
ζ) Εμπορευματικός Σιδηροδρομικός Σταθμός και ιδιοκτησία Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (Ο.Σ.Ε.) μεταξύ της οδού 26ης Οκτωβρίου και του ορίου του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης (Ο.Λ.Θ.).
η) Περιοχή «Νησάκι» Τριανδρίας. Η εναπομείνασα έκταση μετά την οριοθέτηση του ρέματος εντάσσεται στο σχέδιο ως χώρος πράσινου του άρθρου 7 του π.δ. 59/2018. Το οριοθετημένο ρέμα παραμένει εκτός πολεοδομικού σχεδιασμού βάσει της κείμενης νομοθεσίας.
θ) Περιοχή του Χαρίσειου Γηροκομείου. Καθορίζεται ως περιοχή με Κοινωφελείς χρήσεις του άρθρου 6 του π.δ. 59/2018.
Οργάνωση σε 24 γειτονιές
Με ένα εξορθολογισμένο προγραμματικό μέγεθος πληθυσμού 360.000 κατοίκων, το νέο μοντέλο χωρικής οργάνωσης αναδιαρθρώνει με καινοτόμο και επιχειρησιακό τρόπο τη συνολική έκταση του δήμου σε 24 γειτονιές/συνοικίες, με στόχο να γίνει ο αστικός χώρος περισσότερο διαχειρίσιμος ως προς την οργάνωση της κοινωνικής υποδομής και την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων.
Για τον χώρο της ΔΕΘ έχει εγκριθεί Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για την ανάπλαση του εκθεσιακού κέντρου με το π.δ. από 23.06.2021 (Δ’ 406), που, μεταξύ άλλων, προβλέπει τη δημιουργία ευμεγέθους ελεύθερου χώρου
πρασίνου που αντιστοιχεί στη συμμετοχή της ΔΕΘ στη δημιουργία του πυρήνα του Μητροπολιτικού πάρκου.
Τον καθορισμό Περιοχών Ειδικών Ρυθμίσεων:
α) Περιοχή Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού. Η περιοχή ειδικής ρύθμισης περιλαμβάνει την έκταση του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού, που είναι περιοχή εκτός σχεδίου και εντάσσεται στο σχέδιο, καθώς και δύο εκτάσεις μεταξύ της οδού 26ης Οκτωβρίου και του ορίου του ΟΛΘ (έκταση πρώην στρατοπέδου Μυστακίδη και μικρή έκταση ιδιοκτησίας ΟΣΕ), από τις οποίες η μεν πρώτη είναι εντός εγκεκριμένου σχεδίου περιοχή, η δε άλλη εντάσσεται και αυτή στο σχέδιο πόλης. Για την περιοχή αυτή θα εκπονηθούν ειδικές μελέτες για τον πλήρη καθορισμό των χρήσεων γης, των όρων και περιορισμών δόμησης.
β) Περιοχή Επιβατικού Σιδηροδρομικού Σταθμού Θεσσαλονίκης: Η περιοχή θα ρυθμιστεί σύμφωνα με τον ν. 3891/2010
(Α’ 180), με χρήση «Σύνθετου Πολυλειτουργικού Συγκοινωνιακού Κόμβου – Κεντρικών Λειτουργιών – Ελεύθερων Χώρων Πρασίνου». Για την περιοχή αυτή θα εκπονηθούν ειδικές μελέτες για τον πλήρη καθορισμό των χρήσεων
γης, των όρων και περιορισμών δόμησης, του ποσοστού των πράσινων χώρων και κυρίως της κυκλοφοριακής και συγκοινωνιακής οργάνωσης της περιοχής.
γ) Περιοχή Νοτιοανατολικής Πύλης – Πρώην Κεραμεία Αλλατίνη. Η περιοχή ειδικής ρύθμισης έχει έκταση 300 περίπου στρέμματα και περιλαμβάνει τόσο εκτάσεις εντός σχεδίου, όσο και εκτάσεις προς ένταξη. Για την περιοχή αυτή θα εκπονηθούν ειδικές μελέτες για τον πλήρη καθορισμό των χρήσεων γης, των όρων και περιορισμών δόμησης.
δ) Περιοχή Ποσειδωνίου – Μεγάρου Μουσικής. Το σύνολο της περιοχής θα διαμορφωθεί με σκοπό τη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού μητροπολιτικού πόλου αθλητισμού – ναυταθλητισμού και πολιτισμού με θετική επίδραση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με τη δημιουργία εκτεταμένων ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, την αναδιοργάνωση του αστικού ιστού και των κοινόχρηστων χώρων με παράλληλη ένταξη του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης σε αυτόν, την ανάπτυξη κοινωφελών δραστηριοτήτων υπερτοπικού χαρακτήρα και την επανάχρηση, αποκατάσταση και ανάδειξη των ιστορικών διατηρητέων κτιρίων των Μύλων Αλλατίνη και την άμεση προβολή τους στο παραθαλάσσιο μέτωπο. Για την περιοχή αυτή θα εκπονηθούν ειδικές μελέτες για τον πλήρη καθορισμό των χρήσεων γης, των όρων και περιορισμών δόμησης.
