Από χθες, οι εργοδότες έχουν στη διάθεσή τους δύο νέες επιλογές για την πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών, χάρη στην ενεργοποίηση των συστημάτων IRIS και Online ΔΙΑΣ. Αυτά τα συστήματα επιτρέπουν στον ΕΦΚΑ να ενημερώνεται άμεσα, διευκολύνοντας την αυτόματη καταχώρηση των πληρωμών και την έκδοση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας σε πραγματικό χρόνο. Οι πολίτες πλέον δεν χρειάζεται να περιμένουν την καθυστέρηση εκκαθάρισης των πληρωμών από τις τράπεζες, μια διαδικασία που παλιότερα διαρκούσε αρκετές ημέρες.
Παρά τις βελτιώσεις στη διαχείριση των πληρωμών, τα συνολικά χρέη προς τον ΕΦΚΑ αγγίζουν τα 45,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, ένα σημαντικό μέρος, αξίας 16,5 δισ. ευρώ, ανήκει σε οφειλέτες που δεν υπάρχουν πλέον, καθιστώντας την είσπραξη των ποσών σχεδόν αδύνατη.
Αναπροσαρμογές και Παραγραφή Οφειλών
Η νομοθεσία πλέον ορίζει ότι οι οφειλές στον ΕΦΚΑ που αφορούν μη καταβληθείσες εισφορές έως τις 31/12/2025 υπόκεινται σε παραγραφή έπειτα από δέκα έτη. Από το 2026 και μετά, το διάστημα αυτό θα μειωθεί στα πέντε έτη, με την εξαίρεση των χρεών για τα οποία έχουν εκδοθεί ειδοποιήσεις πληρωμής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των μεγαλοοφειλετών που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο, 10.000 οφειλέτες –κυρίως εταιρείες– χρωστούν περίπου 10 δισ. ευρώ στον ΕΦΚΑ, ποσό που δύσκολα θα εισπραχθεί καθώς περιλαμβάνει χρέη από πτωχευμένες επιχειρήσεις ή οφειλές που δεν καλύφθηκαν από αναγκαστικά μέτρα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι οφειλέτες έχουν αποβιώσει, με τα χρέη να περνούν στους κληρονόμους, οι οποίοι συχνά αποποιούνται την κληρονομιά.
Η Συγκέντρωση Χρεών και η Έλλειψη Οροφής στις Προσαυξήσεις
Πέρα από τα μεγάλα ποσά των πρόσφατων οφειλών, υπάρχουν και χρέη που χρονολογούνται πριν το 2009, συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ, τα οποία αυξάνονται συνεχώς λόγω των τόκων και των προσαυξήσεων. Στο παρελθόν, υπήρχε όριο 100% στις προσαυξήσεις, το οποίο όμως καταργήθηκε το 2013. Έκτοτε, οι οφειλές αυξάνονται χωρίς περιορισμό, με ετήσιο επιτόκιο 8,5%.
Χαμηλή Εισπραξιμότητα Οφειλών
Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΑΟ, μετά την κατάργηση των κριτηρίων για τη διαβίβαση οφειλών από τα Ταμεία στο ΚΕΑΟ, διαπιστώθηκε ότι πολλές από αυτές τις οφειλές δεν είναι εφικτό να εισπραχθούν. Το ΚΕΑΟ, λοιπόν, διαχωρίζει τις οφειλές ανάλογα με τη δυνατότητα είσπραξης, ώστε να επικεντρώνεται σε εκείνες που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες αποπληρωμής.
Η ενεργοποίηση των νέων συστημάτων μπορεί να δώσει κάποια ανακούφιση στους εργοδότες, αλλά το ζήτημα των «ανείσπρακτων» χρεών στον ΕΦΚΑ παραμένει ένα πρόβλημα που απαιτεί πιο δραστικές λύσεις.