Οταν τον Σεπτέμβριο του 2020 ο Δήμος Χάλκης υπέγραφε το Σύμφωνο των Δημάρχων, με βασικό στόχο την απανθρακοποίηση του νησιού, λίγοι ήταν αυτοί που πίστεψαν πως η Χάλκη των μόλις 250 μόνιμων κατοίκων θα είναι τέσσερα χρόνια μετά πρότυπο πράσινης μετάβασης σε όλη την Ευρώπη.
Κι αυτό πλέον αναγνωρίζεται εντός και εκτός συνόρων. Από τους 332 δήμους της χώρας, η Χάλκη ήταν ο τιμώμενος δήμος για το 2024 στην πρόσφατη έκθεση Attica Green Expo, που αποτελεί σημείο συνάντησης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων με επίκεντρο το περιβάλλον.
Ο λόγος που το νησί των 28 τ.χλμ. βρίσκεται το τελευταίο διάστημα στο επίκεντρο διεθνώς είναι για τα… μίλια που έχει διανύσει στον αγώνα της πλήρους απανθρακοποίησης και μάλιστα φιλοδοξεί να γίνει η πρώτη περιοχή που θα το πετύχει πριν από το χρονικό ορόσημο του 2050 που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος του νησιού, Αγγελος Φραγκάκης, η Χάλκη ήταν το πρώτο νησί που άνοιξε τον δρόμο στα GR-eco Islands, την εθνική πρωτοβουλία που στοχεύει στην ολοκληρωμένη πράσινη μετάβαση των μικρών νησιών. «Εναν μήνα μετά την υπογραφή του Συμφώνου, καταθέσαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ενέργεια και το Κλίμα το Σχέδιο για την Καθαρή Ενεργειακή Μετάβαση του Νησιού της Χάλκης (CETA) ενώ ταυτόχρονα ξεκινήσαμε όλες τις διαδικασίες για τη δημιουργία της Πρώτης Ενεργειακής Κοινότητας στα Δωδεκάνησα “Κάλχιον”, με μέλη τους κατοίκους του νησιού, αλλά και με τη συμμετοχή του Δήμου Χάλκης με το 50% στο συνεταιριστικό κεφάλαιο».
Ηλεκτρικά οχήματα
Από τότε μέχρι σήμερα, η Χάλκη έχει μεταμορφωθεί. Η παραγωγή ενέργειας από το φωτοβολταϊκό πάρκο έχει εξασφαλίσει στο 80% των κατοίκων μηδενικούς λογαριασμούς ρεύματος.
Στην πράξη, όπως σημειώνει ο δήμαρχος, η ενέργεια που παράγεται στο πάρκο με υποβρύχιο καλώδιο διοχετεύεται στη Ρόδο και «επιστρέφει» στα 176 μέλη – μαζί με τον δήμο – με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά τους λογαριασμούς για το ρεύμα που καταναλώνουν. «Πληρώνουμε μόνο τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις», σπεύδει να προσθέσει.
Η πλήρης απανθρακοποίηση θα έρθει και με την αλλαγή του δημοτικού στόλου σε ηλεκτρικό. Ηδη, στα 12 δημοτικά ηλεκτρικά οχήματα που κυκλοφορούν στο νησί θα προστεθούν το επόμενο διάστημα ακόμη εννέα, ενώ οι έξι ηλεκτρικοί φορτιστές θα γίνουν 17.
Το πράσινο νησί δεν σταματά εκεί την προσπάθεια. Τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν παραγωγή ενέργειας από τα κύματα της θάλασσας.
«Είναι ένα όνειρο που το κάνουμε πραγματικότητα. Εχοντας λάβει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση για τη μελέτη, βρήκαμε ότι αυτό που θεωρούσαμε ουτοπικό μπορεί να γίνει στην πράξη. Και δεν χρειάζονται μεγάλα κύματα αλλά μια σταθερή κίνηση της θάλασσας που θα κινεί τους πλωτήρες που θα επιπλέουν. Εάν αυτό λειτουργήσει στη Χάλκη, μπορεί να επεκταθεί σε όλα τα νησιά».
Στα σκαριά και ηλεκτρικό πλοίο
Στο επίκεντρο της πράσινης μετάβασης έχουν μπει και οι θαλάσσιες μεταφορές. «Τα πλοία μας χρησιμοποιούν συμβατικά καύσιμα. Εχουμε ολοκληρωμένη μελέτη για ένα ηλεκτρικό πλοίο, χωρητικότητας 125 επιβατών και έξι αυτοκινήτων που θα πραγματοποιεί το δρομολόγιο Χάλκη – Ρόδος, μια απόσταση 11 ναυτικών μιλίων», υπογραμμίζει ο Αγγελος Φραγκάκης, προσθέτοντας πως ο Δήμος Χάλκης είναι ένας μικρός νησιωτικός δήμος με μεγάλα όνειρα αλλά με περιορισμένες δυνατότητες άντλησης χρηματοδοτικών πηγών.
Πάντως, πρόσφατα το νησί απέκτησε το δικό του μικρό ηλεκτρικό πλοίο, μήκους 10 μέτρων και χωρητικότητας 12 επιβατών, μια δωρεά της εταιρείας Παπαστράτος Hellas, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας GR-eco Islands. «Το πλοίο φτιάχτηκε από την αρχή με την παραδοσιακή τέχνη της ξυλοναυπηγικής, βασιζόμενο σε μοντέλο του 1930 και η κίνησή του είναι 100% με ηλιακή ενέργεια μέσω των πάνελ που έχει στην οροφή. Η χρήση του ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί αλλά είτε θα αξιοποιηθεί για τουριστικούς σκοπούς είτε θα παραχωρείται σε φορείς που πραγματοποιούν έρευνες στην περιοχή».
