Ο Αντώνιος Ντακανάλης (Antonios Dakanalis), είναι καθηγητής και Επικεφαλής Ερευνητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο «Μπικόκα» του Μιλάνου, αναγνωρισμένος και το 2023 ως ένας από τους 50 καλύτερους επιστήμονες παγκοσμίως στον τομέα της ψυχικής υγείας και ως ένας από τους 10 καλύτερους στην Ευρώπη σε θέματα διατροφικών διαταραχών.
Σ’ αυτή την αποκλειστική συνέντευξη για το Money and Life, μας βοηθάει να εισχωρήσουμε στα άδυτα του ψυχισμού των ανδρών και να κατανοήσουμε τι σκοτώνει σήμερα το «ισχυρό» φύλο, τα σύγχρονα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζει, τη σιωπή γύρω από αυτά και το αίσθημα ντροπής για αναζήτηση θεραπείας.
Ο κρητικής καταγωγής Αντώνιος Ντακανάλης (Πανεπιστήμιο «Μπικόκα» του Μιλάνου) εκλέχτηκε καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας σε ηλικία μόλις 34 ετών, ένας από τους νεότερους καθηγητές στην Ευρώπη.
Ο διαπρεπής αυτός επιστήμονας, μόλις 40 ετών σήμερα, είναι ισόβιο μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας, διευθύνει το Διεπιστημονικό Ερευνητικό Κέντρο Νευροεπιστημών, Κλινικής Ψυχολογίας & Ψυχιατρικής, το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο Αριστείας για διατροφικές διαταραχές και πολλά χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα σε συνεργασία με διεθνή πανεπιστήμια περιλαμβανομένων των Harvard, Yale και Oxford.
Εντελώς ενδεικτικά αναφέρεται το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την πρωτοποριακή χρήση της εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) στη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών και το πρόγραμμα του ιδρύματος Cariplo με αντικείμενο τη νέα γενιά αντικαταθλιπτικών ταχείας δράσεως.
Περιλαμβάνεται στη διεθνή έκδοση για την ιατρική φροντίδα Who’s Who, έχει πολυετή εμπειρία στη διοίκηση μονάδων ψυχικής υγείας και πλούσιο κλινικό έργο με κύρια εξειδίκευση στις διαταραχές διάθεσης και πρόσληψης τροφής, στις διαταραχές προσωπικότητας και στις αγχώδεις διαταραχές. Έχει πλούσιο επιστημονικό έργο, για το οποίο έχει τιμηθεί με περισσότερα από 45 διεθνή βραβεία και είναι εμπνευστής πανεθνικών εκστρατειών για την αποστιγματοποίηση της ψυχικής νόσου.
Η υγεία αποτελεί προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης. Εσείς είστε μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας και διεθνών επιτροπών που καθορίζουν κατευθυντήριες οδηγίες σε θέματα ψυχικής υγείας, καθώς επίσης και εμπνευστής πανεθνικών εκστρατειών για την προώθηση της πρόσβασης του πληθυσμού σε δομές ψυχικής υγείας και την αποστιγματοποίηση της ψυχικής νόσου. Εάν, κύριε καθηγητά, σας ζητούσαν να ετοιμάσετε μια παρόμοια εκστρατεία στην Ελλάδα, τι τίτλο θα δίνατε;
«Καταρρίπτοντας Μύθους γύρω από την Ψυχική Υγεία».
Πείτε μας έναν μύθο γύρω από την ψυχική νόσο που ακόμα πιστεύουμε.
Ότι οι άνδρες δεν νοσούν! Av και γενικά χαρακτηρίζουμε τους άνδρες ως «ισχυρό» φύλο επειδή υπερτερούν σε σωματική δύναμη από τις γυναίκες και θεωρούμε ότι τα κοινωνικά στερεότυπα τους ευνοούν, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική.
Aπό τα γεννοφάσκια τους οι άντρες, βιολογικά, βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καταρχάς στο προσδόκιμο ζωής. Ένα αγόρι, που γεννιέται σήμερα, θα ζήσει τουλάχιστον πέντε χρόνια λιγότερο από ένα κορίτσι που γεννιέται την ίδια στιγμή, σε διπλανό δωμάτιο. Θα έχει τετραπλάσιες πιθανότητες να ανήκει στο φάσμα του αυτισμού και τριπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξει νευρολογικές και γνωσιακές διαταραχές, όπως η ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας), το χαμηλό IQ και η επιληψία, καθώς επίσης και εξαρτήσεις κάθε είδους, νικοτίνη, τζόγο, διαδίκτυο, αλκοόλ και λοιπές ψυχοδραστικές ουσίες.
Πέρα από την εγκεφαλική ευαλωτότητα, το αγόρι θα έχει πάνω από 30% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει από καρδιακή προσβολή από ό,τι το κορίτσι, 40% περισσότερες πιθανότητες να πάθει διαβήτη, και τουλάχιστον 70% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα ή να βάλει τέλος στη ζωή του.
Σημειωτέο ότι οι άνδρες, ενώ γενικά κάνουν λιγότερες απόπειρες αυτοκτονίας από τις γυναίκες, εντούτοις όταν προβούν σε αυτοκτονική συμπεριφορά, αυτή είναι συνήθως αποτελεσματική. Έτσι ενώ οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες βιολογικά για εκδήλωση κατάθλιψης, εντούτοις αυτοκτονούν σπανιότερα από τους άνδρες.
«Αντίστοιχη έρευνα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Κρήτης σε πόλεις και χωριά της Μεγαλονήσου, διαπίστωσε πρόσφατα ότι οι νέοι άνδρες που αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή ψυχική διαταραχή, είναι αυτοί που αρνούνται να δεχθούν βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας.»
Μια και αναφερθήκατε στην κατάθλιψη που αποτελεί την κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως,θα ήθελα να σας ρωτήσω πόσο κοινό είναι αυτό το πρόβλημα ψυχική υγείας στους άνδρες και εάν οι άνδρες το βιώνουν με διαφορετικό τρόπο από τις γυναίκες;
Περίπου 1 στους 8 άνδρες, ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού, αντιμετωπίζει ένα κοινό πρόβλημα ψυχικής υγείας όπως οι συναισθηματικές διαταραχές, με συνέπεια να επηρεάζεται ο τρόπος με τον οποίο ένας άνδρας αισθάνεται, σκέφτεται, λειτουργεί στις καθημερινές δραστηριότητες, συμπεριφέρεται και αλληλεπιδρά με άλλους ανθρώπους.
Το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα οι καταθλιπτικές διαταραχές επηρεάζουν πιο συχνά τις γυναίκες (περίπου 1 στις 5), δε σημαίνει ότι το ανδρικό φύλο παραμένει ανεπηρέαστο, όπως πολλοί πιστεύουν.
Τα δυο φύλα βιώνουν και εκφράζουν την κατάθλιψη με διαφορετικούς τρόπους, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι υπάρχει ένα είδος «ανδρικής κατάθλιψης». Ωστόσο είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το γυναίκειο και ανδρικό πρόσωπο της κλινικής κατάθλιψης δε συμπίπτουν.
Συνήθως, οι καταθλιπτικές γυναίκες φαίνονται λυπημένες και περιγράφουν αισθήματα θλίψης ή αναξιότητας, ενώ οι άνδρες στην αντίστοιχη περίπτωση, είναι ευερέθιστοι, εκνευρισμένοι, θυμωμένοι, επιθετικοί, χάνουν τον έλεγχο και συχνά προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την κατάθλιψή τους καταφεύγοντας στη χρήση ανθυγιεινών και δυνητικά επιβλαβών μεθόδων όπως τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ, επιδεινώντας τα προβλήματα ψυχικής υγείας και αυξάνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης και άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Επίσης, όπως προανάφερα, οι άνδρες είναι πιο πιθανό να κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας. Μάλιστα πρόσφατες έρευνες επισημαίνουν ότι στην Ευρώπη, 3 στις 4 αυτοκτονίες πραγματοποιούνται από άνδρες, με την αυτοκτονία να είναι πλέον η 6η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των ανδρών κάτω των 45 ετών. Διάφοροι παράγοντες θέτουν τους άνδρες σε υψηλότερο κίνδυνο για αυτοκτονία, εκ των οποίων οι διαταραχές της διάθεσης, η ανεργία, η κοινωνική απομόνωση, η κατάχρηση ουσιών και η ερωτική απογοήτευση. Παρόλο λοιπόν, που πολλές φορές τους αρέσει να το “παίζουν σκληροί”, οι άνδρες έχουν δυόμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να αυτοκτονήσουν όταν τελειώσει μια ερωτική σχέση τους από ό,τι οι γυναίκες.
Για το πως τα δυο φύλα βλέπουν και αντιμετωπίζουν τον έρωτα και τις σχέσεις, ακούστε το ακόλουθο podcast.
Υπάρχουν και διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι άνδρες και οι γυναίκες βιώνουν και διαχειρίζονται το άγχος;
Όλοι νιώθουμε άγχος από καιρού εις καιρόν. Είναι ένα συναίσθημα γνωστό, που όλοι έχουμε βιώσει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ενώ μπορεί να φτάσει στο σημείο να εξουσιάζει κάθε δραστηριότητα και πτυχή της ζωής μας.
Ετυμολογικά η λέξη «άγχος» προέρχεται από το ρήμα «άγχω», που σημαίνει σφίγγω το λαιμό, εκ του οποίου και η λέξη «αγχόνη». Αν και πολλά πράγματα μπορούν να οδηγήσουν σε αισθήματα άγχους, σίγουρα δεν αγχωνόμαστε όλοι οι άνθρωποι για τους ίδιους λόγους, ούτε αντιδρούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο και ένταση ακόμα και μπροστά στο ίδιο ερέθισμα.
Γενικότερα, οι γυναίκες βιώνουν περισσότερο άγχος όταν μια απειλή σχετίζεται με τη ζωή. Επίσης ανησυχούν περισσότερο για θέματα σχέσεων και υγείας για τα οποία όμως μιλάνε πιο εύκολα με άλλους, και ως εκ τούτου λαμβάνουν πιο εύκολα υποστήριξη στη διαχείριση του άγχους και των στρεσογόνων ερεθισμάτων ή καταστάσεων.
Αντίθετα, οι άνδρες ανησυχούν περισσότερο για τα πολιτικοκοινωνικά θέματα και αγχώνονται περισσότερο για την οικονομική τους κατάσταση. Δε μοιράζονται εύκολα τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους με άλλους και τείνον να παλεύουν μόνοι τους, καταφεύγοντας πολλές φορές σε ανθυγιεινούς και δυσλειτουργικούς τρόπους για την αντιμετώπιση του άγχους, όπως κάπνισμα, κατανάλωση αλκοόλ και λοιπών ψυχοδραστικων ουσιών.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία, το 33% των Ευρωπαίων ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού θα εμφανίσει κάποια αγχώδη διαταραχή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι αγχώδεις διαταραχές διαφέρουν από το κοινό συναίσθημα άγχους ως προς τη σοβαρότητα και τη διάρκεια τους.
Το περιστασιακό άγχος είναι φυσιολογικό και μέρος της ζωής. Όπως σας είπα, οι άνθρωποι ανησυχούν για διάφορα πράγματα όπως η υγεία και τα οικονομικά προβλήματα. Αλλά οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν κάτι περισσότερο από προσωρινή ανησυχία ή φόβο. Για τα άτομα με αγχώδη διαταραχή, το άγχος δεν υποχωρεί και μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση και τη λειτουργικότητα και να παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες, όπως η απόδοση στην εργασία και οι σχέσεις. Ορισμένες αγχώδεις διαταραχές, όπως η αγοραφοβία (ο φόβος των δημόσιων ή ανοικτών χώρων), μπορεί να κάνουν το άτομο να αποφεύγει ευχάριστες δραστηριότητες ή να δυσκολεύεται να διατηρήσει μια θέση εργασίας.
«Aπό τα γεννοφάσκια τους οι άντρες, βιολογικά, βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καταρχάς στο προσδόκιμο ζωής. Ένα αγόρι, που γεννιέται σήμερα, θα ζήσει τουλάχιστον πέντε χρόνια λιγότερο από ένα κορίτσι που γεννιέται την ίδια στιγμή, σε διπλανό δωμάτιο…»
Παρόλα αυτά, οι αγχώδεις διαταραχές ανδρών και γυναικών μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς με ψυχοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή ή συνδυασμό των δύο. Μία από τις πιο ευρέως χρησιμοποιούμενες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, η οποία επικεντρώνεται στην αλλαγή των δυσλειτουργικών μοτίβων σκέψης που σχετίζονται με το άγχος.
Μια άλλη ισχυρή και ταχύρρυθμη θεραπεία που είναι μάλιστα αρεστή στο ανδρικό φύλο είναι η θεραπεία έκθεσης μέσω εικονικής πραγματικότητας (virtual reality), η οποία περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των εκλυτικών παραγόντων του άγχους με ασφαλή, ελεγχόμενο τρόπο, προκειμένου να σπάσει ο κύκλος του φόβου γύρω από τον εκλυτικό παράγοντα.
Το γεγονός ότι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με αγχώδεις διαταραχές κατά τη διάρκεια της ζωής τους σε σχέση με τις γυναίκες, σημαίνει ότι οι γυναίκες είναι όντως εκ φύσεως πιο αγχώδεις ή ότι οι γυναίκες διαγιγνώσκονται περισσότερο επειδή είναι πιο πιθανό να αναφέρουν τα συμπτώματα άγχους που βιώνουν;
Φρονώ και τα δύο. Μια έρευνα του Αμερικανικού Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων που πραγματοποιήθηκε λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας έδειξε ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναφέρονται περισσότερο στα συμπτώματά άγχους που βιώνουν και γενικότερα να εξωτερικεύουν τις ψυχοσυναισθηματικές τους δυσκολίες, σε σχέση τους άντρες.
Από την άλλη, υπάρχει επιστημονική ένδειξη ότι εξαιτίας διαφορετικών βιολογικών (αλλά και άλλων) παραγόντων οι εμπειρίες άγχους των ανδρών διαφέρουν από αυτές των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων διαχείρισης του άγχους, στους οποίος αναφερθήκαμε προηγουμένως.
Επομένως οι βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών επηρεάζουν την ψυχική υγεία;
Οι διαταραχές ψυχική υγείας έχουν πολυπαραγοντική αιτιολογία. Αυτό σημάνει ότι προκαλούνται από έναν πολύπλοκο συνδυασμό βιολογικών, γενετικών, συμπεριφορικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων.
Αναμφισβήτητα οι βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών επηρεάζουν την ψυχική υγεία.
Για παράδειγμα, ενώ η συχνότητα της σχιζοφρένειας μεταξύ των δυο φύλων δε διαφέρει ουσιαστικά, εντούτοις οι άνδρες εκδηλώνουν πρώιμα έντονα συμπτώματα, από την ηλικία των 16-17 ετών, ενώ οι γυναίκες μια δεκαετία αργότερα. Έτσι, σε αντίθεση με τις γυναίκες, οι άνδρες με σχιζοφρένεια συνήθως περιθωριοποιούνται πριν προλάβουν να μπουν ολοκληρωμένα στην ενήλικη ζωή.
Η Αμάλθεια και ο Μεσοπόλεμος ή πώς η ανέχεια αποσαθρώνει τις πολιτικές κοινωνίες
Έχετε μελετήσει εις βάθος την υπερφαγία, που συνδέεται με τις την παχυσαρκία και τις διατροφικές διαταραχές και θεωρείστε γκουρού σε θέματα διαχείριση βάρους και διαταραγμένων διατροφικων συμπεριφορών. Είναι λανθασμένη η πεποίθηση ότι η βουλιμία και η ανορεξία είναι σοβαρές διαταραχές πρόσληψης τροφής που πλήττουν μόνο το γυναικείο φύλο;
Απολύτως. Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής δεν κάνουν διακρίσεις. Μπορούν να επηρεάσουν άτομα όλων των ηλικιών, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, σωματικού βάρους, φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Τουλάχιστον 25% των πασχόντων είναι άνδρες, και αυτό περιλαμβάνει μόνο εκείνους που διαγιγνώσκονται και εκείνους που μιλούν. Ωστόσο, τα στερεότυπα γύρω τόσο από τις διατροφικές διαταραχές όσο και από τον ανδρισμό μπορεί να αποτρέψουν τα αγόρια και τους άνδρες από το να αναζητήσουν βοήθεια, φοβούμενοι ότι θα θεωρηθούν “αδύναμοι”.
Η ανορεξία και η βουλιμία είναι οι πιο γνωστές παθολογίες, αλλά δεν είναι οι μόνες, ούτε είναι εκ φύσεως πιο σοβαρές ή πιο συνηθισμένες. Για παράδειγμα, διάφορες επιδημιολογικές έρευνες της ομάδας μου επανειλημμένα αναφέρουν την αδηφαγική διαταραχή (binge eating disorder) ως την πιο συχνή διατροφική διατροφική σε άνδρες και γυναίκες.
Επιπλέον, ανεπίσημες παθολογίες κερδίζουν έδαφος στον ανδρικό πληθυσμό και συχνά περνούν απαρατήρητες επειδή «ομαλοποιούνται», όπως η βιγορεξία που χαρακτηρίζεται από εμμονή με το μυώδες σώμα και από δυσλειτουργικές συμπεριφορές για την απόκτηση του όπως υποβολή σε εξαντλητικές προπονήσεις και επιλεκτικές δίαιτες και χρήση αναβολικών που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες.
Παρόλο που στην “ινσταγκραμική εποχή του φαίνεσθαι” πολλοί μπορεί να ανησυχούν για το βάρος ή την εμφάνισή τους κατά καιρούς, μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν εμμονή και υπερβολική ενασχόληση με την απώλεια βάρους, το σωματικό βάρος ή το σχήμα του σώματος και τον έλεγχο της πρόσληψης τροφής.
Αυτά μπορεί να είναι σημάδια διατροφικής διαταραχής που μπορούν να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική υγεία ενός ατόμου και ως εκ τούτου πρέπει να ελεγχθούν από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας. Να θυμάστε ότι οι διαταραχές πρόσληψης τροφής μπορούν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία και ότι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι σημαντικές για την πλήρη ανάρρωση.
Παρόλο που οι άνδρες αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας συχνότερα από ότι πιστεύουμε, δυσκολεύονται να παραδεχτούν ή να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη διάθεση και στα επίπεδα ενέργειας, την ευερεθιστότητα, τις δυσκολίες στη συγκέντρωση και στον ύπνο, την παραμέληση της προσωπικής υγιεινής και των κοινωνικών δραστηριοτήτων.
Πού οφείλεται αυτό καθώς επίσης και το γεγονός ότι οι άνδρες τείνουν να μην αναζητούν ή να καθυστερούν να απευθυνθούν σε ειδικό για οποιαδήποτε θέμα ψυχικής υγείας;
Μια σειρά από παράγοντες επιβαρύνει σημαντικά τους ασθενείς και καθυστερεί ή και αναστέλλει την ανάρρωσή τους, όπως:
α) Η έλλειψη πληροφόρησης για τις διαταραχές και τις επιπτώσεις στην περίπτωση μη θεραπείας.
β) Η ελλιπής παρουσία εξειδικευμένων επαγγελματιών και οικονομικών πόρων για αποτελεσματική βοήθεια των πασχόντων και των οικογενειών τους στην κοινότητα.
γ) Οι προκαταλήψεις και το στίγμα που παραμένουν ευρέως διαδεδομένα και τροφοδοτούν τη δημιουργία φόβου για αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς ψυχικής υγείας.
Δεν είναι μυστικό ότι υπάρχει πολιτιστικό στίγμα που περιβάλλει την ψυχική υγεία και πολλά στερεότυπα γύρω από τις ψυχιατρικές διαταραχές και τον ανδρισμό που μπορεί να αποτρέψουν τα αγόρια και τους άνδρες από το να αναζητήσουν βοήθεια, φοβούμενοι ότι θα θεωρηθούν “αδύναμοι” και “ελαττωματικοί”.
Σύμφωνα με μια εμπεριστατωμένη ευρωπαϊκή μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, πάνω από το 60% του ανδρικού πληθυσμού εξακολουθεί να ντρέπεται και αισθάνεται αμήχανα ή άβολα να συζητήσει ανοιχτά για τις ψυχικές δυσκολίες, τα προβλήματά και τα συναισθήματα που βιώνει ακόμα και με οικείους ή στενούς φίλους.
Αντίστοιχη έρευνα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Κρήτης σε πόλεις και χωριά της Μεγαλονήσου, διαπίστωσε πρόσφατα ότι οι νέοι άνδρες που αντιμετωπίζουν κάποια σοβαρή ψυχική διαταραχή, είναι αυτοί που αρνούνται να δεχθούν βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας και αντιστέκονται σθεναρά στη ψυχοθεραπεία δια ζώσης, ένα σημαντικό εργαλείο βοήθειας για όσους πάσχουν από ψυχικές διαταραχές ή αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες.
Είτε αυτό οφείλεται στην πίεση να «φέρονται σαν άντρες», στην επιθυμία τους να φαίνονται δυνατοί ή απλώς στην αδυναμία εύρεσης των λέξεων για να περιγράψουν το πώς νιώθουν, δυστυχώς ακόμα και σήμερα πολλοί άνδρες, υποφέρουν σιωπηλά και αυτό πραγματικά τους σκοτώνει!
Δεν αναζητούν βοήθεια από κάποιον ειδικό, ακόμα κι όταν η ψυχική τους υγεία δοκιμάζεται πολύ.
Κατά την διάρκειας της πανδημίας που τα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, καταχρήσεων και διαπροσωπικών συγκρούσεων και γενικότερα τα προβλήματα ψυχικής υγείας εκτοξεύθηκαν, η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία διαδόθηκε. Αυτό δεν είναι ένα σημαντικό εργαλείο κυρίως για εκείνους τους άνδρες που ντρέπονται να απευθυνθούν δια ζώσης σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας;
Αληθεύει ότι άνδρες είναι πιο θετικοί στο να ζητήσουν και να δεχθούν διαδικτυακή αντί δια ζώσης βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας και αυτό είναι σημαντικό αφού, όπως αναφέρω στο αγγλόφωνο επιστημονικό εγχειρίδιο που ετοιμάζω πάνω στο θέμα, είναι ευρέως αποδεδειγμένο ότι η ψυχοθεραπεία online παρέχει την ίδια ποιότητα φροντίδας και είναι εξίσου αποτελεσματική με την παραδοσιακή δια ζώσης θεραπεία.
Ωστόσο, υπολογίζεται ότι μόνο 1 στους 4 άνδρες με προβλήματα ψυχικής υγείας καταφεύγει σε διαδικτυακές υπηρεσίας ψυχικής υγείας και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Ο Γιώργος Ιωαννίδης στο M&L: «Ανάσταση σημαίνει ανάταση της στάσης του ατόμου μέσα στον χρόνο»
Τι χρειαζόμαστε για να καταπολεμήσουμε το στίγμα που περιβάλλει την ψυχική υγεία των ανδρών, βοηθώντας τους άνδρες να μιλήσουν για τα προβλήματά τους και να αναζητήσουν έγκαιρα θεραπεία;
Καταρχάς εκ βαθέων εξομολογήσεις που συγκινούν όπως αυτή του μπασκεμπολίστα Δημήτρη Παπανικολάου ο οποίος αποκάλυψε ότι έχει Ασπεργκερ (δηλαδή υψηλής λειτουργικότητας αυτισμό) και εκείνη του Ντέμη Νικολαΐδη που πρόσφατα μίλησε ανοιχτά για τη διαδρομή του, όχι αυτή που όλοι γνωρίζουμε, την άλλη, την εσωτερική: «Πιο μετά όμως έχασα το νόημα. Πήρα κιλά, άρχισα να πίνω περισσότερο. Πέρασα μια περίοδο που έψαχνα να βρω νόημα για τη ζωή. Χρειάστηκα βοήθεια. Πήγα σε ψυχοθεραπευτή» (δείτε το βίντεο από το 3′.15”,).
Γενναιόψυχες δηλώσεις που μπορούν να εμπνεύσουν, όπως αυτές του μπασκεμπολίστα Δημήτρη Παπανικολάου και του ποδοσφαιριστή Ντέμη Νικολαΐδη που προανάφερα και εθνικές εκστρατείες χρειαζόμαστε για να διαλύσουμε το στίγμα, τους σεξιστικούς μύθους και τα στερεότυπα του τύπου:
«Η ψυχοθεραπεία επινοήθηκε από τους άνδρες για τις γυναίκες», «Εγώ δεν έχω ανάγκη να πάω σε ψυχοθεραπευτή. Τα λύνω μόνος μου», «Εγώ τα λέω στους φίλους μου».
Οι άντρες σήμερα, εκτός από μια πλειάδα σωματικών και ψυχικών προκλήσεων, έρχεται αντιμέτωπος σε καθημερινή βάση και με μια σειρά τέτοιων εσφαλμένων αντιλήψεων που τους εμποδίζουν να ζητήσουν και να λάβουν υποστήριξη για την ψυχική τους υγεία και αυτές τις εσφαλμένες αντιλήψεις πρέπει να πολεμήσουμε.
Το «Φέρσου σαν Άντρας» δεν είναι η απάντηση στα σύνθετα και σύγχρονα προβλήματα ανδρικής ψυχικής υγείας. Μπαμπάς, αδερφός, φίλος, σύντροφος, όποιος κι αν είναι ο άνδρας της ζωής σας, μιλήστε του για την ψυχική υγεία, εξηγώντας ότι ηέγκαιρη αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι δύναμης και όχι αδυναμίας.
Επιμέλεια: Αγγελικά Αγόρα
Διάβαστε περισσότερα:
