«Δεν κυβερνά τον κόσμο – τον ικετεύει να τον εμπιστευτεί»: Το αυστηρό σχόλιο του Walter Russell Mead, αρθρογράφου της Wall Street Journal, για όσα, μάλλον φαιδρά, κατά την άποψή του συμβαίνουν αυτές τις μέρες στο Νταβός
«Είναι πάλι αυτή η εποχή του χρόνου στο Νταβός. Όπου οι επικεφαλής των επιχειρήσεων, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι ακτιβιστές των ΜΚΟ, οι δημοσιογράφοι και οι διανοοούμενοι κατευθύνονται στις ελβετικές Άλπεις για την 54η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.
Αν οι σύνεδροι αντιμετωπίζουν σοβαρά το φετινό θέμα, -το οποίο τιτλοφορείται «Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης»-, θα πρέπει να γίνουν κάποιες δύσκολες συζητήσεις.
Τόσο στην άκρα αριστερά όσο και στην άκρα δεξιά, οι θεωρητικοί της συνωμοσιολογίας βλέπουν το WEF και τους συμμάχους του ως ένα πανίσχυρο δίκτυο που επιβάλλει με επιτυχία μια μοχθηρή ατζέντα στον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή η ανάγνωση είναι απολύτως λάθος για το Νταβός.
Το πραγματικό σκάνδαλο του Νταβός δεν είναι ότι κατακυριεύει τον κόσμο. Είναι ότι αποτυγχάνει. Η ατζέντα του Νταβός -μια παγκόσμια τάξη ασφαλείας, μια ολοκληρωμένη παγκόσμια οικονομία και η πρόοδος προς την επίτευξη στόχων που περιλαμβάνουν την απαλλαγή της ανθρωπότητας από τον άνθρακα, την ισότητα των φύλων και την κατάργηση της απόλυτης φτώχειας- είναι αμφιλεγόμενη σε ορισμένους κύκλους και σε ορισμένα σημεία, αλλά δεν είναι ούτε μυστική ούτε ιδιαίτερα μοχθηρή.
Ωστόσο, οι ελίτ του Νταβός βρίσκονται πολύ μακριά από το να καταφέρουν να επιβάλλουν αυτή την ατζέντα σε έναν αιχμάλωτο κόσμο, τη στιγμή που το όνειρο αργοπεθαίνει.
Το προηγούμενο έτος ήταν ακόμα ένα δύσκολο έτος για την ατζέντα του Νταβός. Ο πόλεμος που κήρυξε η Ρωσία στην Ουκρανία συνεχίστηκε, με τη Μόσχα να έχει το προβάδισμα σε κάτι που μοιάζει με πόλεμο φθοράς.
Η Μέση Ανατολή βυθίστηκε στο χάος, με τη ναυσιπλοΐα να διακόπτεται στην Ερυθρά Θάλασσα, καθώς η σύγκρουση κλιμακώνεται και επεκτείνεται. Οι σχέσεις μεταξύ της Κίνας και της Δύσης συνέχισαν να επιδεινώνονται, με τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ταϊβάν να δείχνουν περαιτέρω εντάσεις το επόμενο έτος.
Οι συγκρούσεις βλάπτουν το ελεύθερο εμπόριο και η κατάρρευση της παγκόσμιας τάξης ασφαλείας υπονομεύει την οικονομική ολοκλήρωση που βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας του Νταβός.
Η ρήξη μεταξύ Κίνας και Δύσης οδηγεί σε αμοιβαία απομάκρυνση των δύο πλευρών.
«Ο αυτοκράτορας είναι γυμνός!», κραυγάζουν οι απανταχού λαϊκιστές. Προκειμένου αυτό το μήνυμα να διαψευστεί, ο άνθρωπος του Νταβός δεν χρειάζεται συμβούλους επικοινωνίας και ειδικούς στη διαχείριση κρίσεων και παραπληροφόρησης. Χρειάζεται να ντυθεί»
Καθώς τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και οι ΗΠΑ θέτουν σε ισχύ περιορισμούς στις εισαγωγές με στόχο να περιορίσουν τις επιπτώσεις στην εγχώρια μεταποίηση της παραγωγής με χαμηλούς μισθούς και χαλαρούς κανονισμούς στην Κίνα και αλλού, ο στόχος περί ελεύθερου εμπορίου απομακρύνεται όλο και περισσότερο κάθε χρόνο.
Όπως είναι φυσικό, τόσο η Παγκόσμια Τράπεζα όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπουν επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης. Προβλέποντας ότι οι παγκόσμιες εμπορικές ροές θα είναι μόνο το 50% του μέσου όρου της δεκαετίας πριν από την πανδημία, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί ότι η δεκαετία του 2020 θα μπορούσε να είναι μια χαμένη δεκαετία για την παγκόσμια οικονομία, με τις φτωχές χώρες να πλήττονται περισσότερο.
Καθώς ο πόλεμος εξαπλώνεται και η παγκόσμια οικονομία επιβραδύνεται, οι πιθανότητες για πρόοδο στην κοινωνική ατζέντα του Νταβός εξανεμίζονται. Θέματα όπως η ενεργειακή μετάβαση και η ισότητα των φύλων, όσο αξιόλογα και σημαντικά και αν είναι, υποχωρούν στη λίστα προτεραιοτήτων όταν οι χώρες διεξάγουν ή προετοιμάζονται για πόλεμο.
Ο αριθμός των απεγνωσμένων προσφύγων, που σήμερα υπολογίζεται σε 114 εκατομμύρια, αυξάνεται αμείλικτα. Η βία κατά των αμάχων συνοδεύει την αυξανόμενη παλίρροια του πολέμου. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλοι ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών οφείλουν να επικεντρωθούν στις ανθρωπιστικές κρίσεις και όχι στα υπάρχοντα κοινωνικά προβλήματα.
Δεδομένων όλων των παραπάνω, στους λόφους του Νταβός παιανίζουν οι ήχοι της αποτυχίας.
Οι συζητήσεις που παλαιότερα αφορούσαν το πώς θα επωφεληθούμε από το ισότιμο παγκόσμιο πεδίο ανταγωνισμού που οι πρόεδροι των ΗΠΑ και οι σύμμαχοι προσπάθησαν να οικοδομήσουν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και το 1990 έχουν αλλάξει. Το ερώτημα τώρα είναι πώς οι εταιρείες, και οι χώρες, μπορούν να διαχειριστούν τους κινδύνους μιας διαταραγμένης παγκόσμιας τάξης.
Πώς διαχειρίζεστε τις αλυσίδες εφοδιασμού σε μια εποχή ανταγωνισμού ΗΠΑ-Κίνας;
Πώς προσαρμόζεστε στο ουσιαστικό κλείσιμο της Ερυθράς Θάλασσας και ίσως των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν και τους πληρεξουσίους του;
Πώς διαχειρίζεται η χώρα σας την πολιτική ασφαλείας της σε έναν κόσμο όπου η ισχύς των ΗΠΑ φαίνεται να φθίνει και οι άνετες παραδοχές του παρελθόντος δεν ισχύουν πλέον;
Το θέμα της φετινής συνάντησης των ισχυρών με τίτλο «Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης» πρακτικά αναγνωρίζει ότι κάτι έχει πάει στραβά. Αυτό είναι μια καλή αρχή, αλλά δεν μας πάει και πολύ μακριά.
Οι Ρώσοι προπαγανδιστές που ψεύδονται και οι κινεζικές προσπάθειες επηρεασμού της αμερικανικής κοινής γνώμης είναι προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά οι άνθρωποι δεν χάνουν την εμπιστοσύνη στους ηγέτες τους, επειδή η παραπληροφόρηση παίζει παιχνίδια με το μυαλό τους.
Οι άνθρωποι χάνουν την εμπιστοσύνη τους, επειδή διαισθάνονται ότι η προσέγγιση του κατεστημένου στα κρίσιμα προβλήματα της εποχής δεν λειτουργεί.
Αυτό δεν είναι, στον πυρήνα του, μια κρίση εμπιστοσύνης. Είναι μια κρίση ικανότητας. Γιατί οι ψηφοφόροι να περιμένουν από μια «τάξη εμπειρογνωμόνων» που έκανε τόσο μεγάλο λάθος για τόσο πολύ καιρό σχετικά με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, ακόμα και τον Covid, να ξέρει πώς να αντιμετωπίσει μια πρόκληση τόσο δύσκολη και πολύπλευρη όσο η ενεργειακή μετάβαση; Γιατί να εμπιστευτούν τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς πολιτικούς που αποτυγχάνουν τόσο οικτρά να διαχειριστούν τη μαζική παράτυπη μετανάστευση, να διαχειριστούν την άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης;
«Ο αυτοκράτορας είναι γυμνός!», κραυγάζουν οι απανταχού λαϊκιστές. Προκειμένου αυτό το μήνυμα να διαψευστεί, ο άνθρωπος του Νταβός δεν χρειάζεται συμβούλους επικοινωνίας και ειδικούς στη διαχείριση κρίσεων και παραπληροφόρησης. Χρειάζεται να ντυθεί».