Ποιοι ελαιώνες χαρακτηρίζονται μνημειακοί;
Στη συνέχιση της παραδοσιακής μορφής ελαιοκαλλιέργειας στα νησιά του Ιονίου, συμβάλλοντας στη διατήρηση του αγροτικού τοπίου και στην ενίσχυση των οικοσυστηματικών υπηρεσιών των ελαιώνων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας στοχεύει η παρέμβαση των οικολογικών σχημάτων «Προστασία τοπίων και γεωργικών συστημάτων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας», της νέας ΚΑΠ.
Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης για την προστασία των μνημειακών ελαιώνων των νήσων του Ιονίου ανέρχεται σε 150 ευρώ/εκτάριο (15 ευρώ/στρέμμα).
Δεδομένου ότι οι μνημειακοί ελαιώνες που απαντώνται κυρίως στην περιοχή της Μεσογείου και συνδέονται με τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά του τόπου και του τοπίου θεωρούνται αγροοικοσυστήματα υψηλής φυσικής αξίας (τύπου Β), η δράση 31.10 «Προστασία μνημειακών ελαιώνων» εφαρμόζεται στους εκτατικούς ελαιώνες των νησιών του Ιονίου (Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Λευκάδα, Ζάκυνθος, Ιθάκη και Παξοί) που χαρακτηρίζονται ως μνημειακοί ελαιώνες.
Τι είναι οι μνημειακοί ελαιώνες
Ειδικότερα, μνημειακοί θεωρούνται οι ελαιώνες με έκταση μεγαλύτερη των 5 στρεμμάτων, με ελάχιστο αριθμό 5 ελαιόδεντρα/στρέμμα, στους οποίους το ποσοστό των μνημειακών ελαιοδέντρων καλύπτει άνω του 15% του συνόλου των ελαιοδέντρων.
Τα μνημειακά ελαιόδεντρα, με μέση ηλικίας τα 800- 1000 έτη, έχουν ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά (μεγαλύτερο από 5 μέτρα στηθαίο ύψος στα 1.30 μέτρα από τη βάση του δένδρου, ασύμμετρο κορμό, εσωτερική σπηλαίωση κορμού, ογκώδεις εξωτερικές επιφάνειες, αυλακώσεις, κ.ά.), πλούσια βιοποικιλότητα εντός των κοιλοτήτων του κορμού ή/και είναι συνδεμένα με ιστορικές μνήμες ή/και πολιτιστικές δραστηριότητες, παραδόσεις ή/και θρησκευτικά έθιμα της εκάστοτε περιοχής.
Παραδοσιακές πρακτικές καλλιέργειας
Δικαιούχοι είναι οι ενεργοί γεωργοί ή ομάδες ενεργών γεωργών που κατέχουν επιλέξιμους μνημειακούς ελαιώνες και αναλαμβάνουν τη διατήρηση των γεωργικών συστημάτων με τη χρήση παραδοσιακών πρακτικών καλλιέργειας που συντέλεσαν και συντελούν στη βελτίωση του αγροτικού τοπίου.
Από την παρέμβαση εξαιρούνται οι εκτάσεις που χρηματοδοτούνται από το οικολογικό πρόγραμμα/παρέμβαση 31.8 για τη διατήρηση των συστημάτων με αναβαθμίδες καθώς και οι εκτάσεις που λαμβάνουν την βασική ενίσχυση ως αρδευόμενοι.
Οι δεσμεύσεις
Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου πρέπει να γίνεται με τις παραδοσιακές σε κάθε περιοχή τεχνικές συγκομιδής (π.χ. στρώση ελαιόπανων, ραβδισμός). Σε κάθε περίπτωση να αποφεύγεται η χρήση μηχανοκίνητων μέσων (π.χ. δονητών).
Στην περίπτωση όπου οι επιλέξιμοι ελαιώνες χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πιστοποιημένου ΠΟΠ/ΠΓΕ ελαιολάδου, η τεχνική συγκομιδής συμμορφώνεται με τις εκάστοτε θεσμοθετημένες προδιαγραφές.
