Νέες εξελίξεις δημιουργούν ελπίδες για σταδιακή αποκλιμάκωση της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες πέτυχαν δύο παράλληλες συμφωνίες με τη Ρωσία και την Ουκρανία για την ασφαλή ναυσιπλοΐα στη Μαύρη Θάλασσα. Οι συμφωνίες αυτές, εάν εφαρμοστούν, ενδέχεται να αποτελέσουν το πρώτο βήμα σε μια πορεία προς γενική εκεχειρία.
Το βράδυ της Τρίτης (25 Μαρτίου 2025), ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξή του στο Newsmax, ανέφερε ότι η Ρωσία επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου, αν και παραδέχθηκε πως η Μόσχα ενδέχεται να καθυστερεί τις διαδικασίες. «Νομίζω πως η Ρωσία θέλει να τελειώσει αυτό, αλλά μπορεί και να σέρνει τα πόδια της», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Στόχος η αποκατάσταση εμπορίου και η παγκόσμια επισιτιστική σταθερότητα
Σύμφωνα με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο βασικός στόχος της συμφωνίας είναι η επιστροφή της Ρωσίας στις διεθνείς αγορές σιτηρών και λιπασμάτων, γεγονός που θα ενισχύσει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως σε χώρες της Αφρικής και του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου. Όπως ανέφερε ο ίδιος σε τηλεοπτική συνέντευξη, «θέλουμε προβλεψιμότητα στην αγορά και να μην αποκλείεται η Ρωσία από αυτή».
Η συμφωνία προβλέπει παύση των εχθροπραξιών στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς και αναστολή των επιθέσεων σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές. Σε αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ αναμένεται να προχωρήσουν σε σταδιακή άρση ορισμένων κυρώσεων εις βάρος της Ρωσίας.
Προβληματισμός για την ευρωπαϊκή στάση
Ο Λαβρόφ, αν και εξέφρασε θετική στάση απέναντι στην προσέγγιση της Ουάσιγκτον, σημείωσε ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ενδέχεται να δυσκολευτούν να υποστηρίξουν μια πιθανή εκεχειρία. Επέκρινε τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, για υπεραισιοδοξία, λέγοντας ότι «υπερτιμά τις ελίτ των ευρωπαϊκών χωρών» που ενδέχεται να πιέσουν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να μην συμβιβαστεί.
Τόνισε, ωστόσο, πως η Μόσχα εξακολουθεί να τηρεί στάση επαγρύπνησης, παρά την πρόθεση για διάλογο. «Να εμπιστεύεσαι, αλλά να επαληθεύεις» είπε, επικαλούμενος την παλαιότερη φράση του Ρόναλντ Ρέιγκαν.
Ζελένσκι: «Η συμφωνία είναι θετική, αλλά η Ρωσία πρέπει να τηρηθεί στο λόγο της»
Από την πλευρά του, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε τη συμφωνία ως βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι οποιαδήποτε ρωσική παραβίαση θα οδηγήσει σε αίτημα για νέες κυρώσεις και στρατιωτική ενίσχυση από τη Δύση.
Παράλληλα, αποκάλυψε ότι εξετάζεται η συμμετοχή «τρίτων μερών» – όπως η Τουρκία – για την επίβλεψη της συμφωνίας, είτε στη θάλασσα είτε στο σκέλος της ενεργειακής ασφάλειας. «Η Τουρκία μπορεί να αναλάβει ρόλο επιτήρησης στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ κάποια χώρα της Μέσης Ανατολής θα μπορούσε να έχει ρόλο στον τομέα της ενέργειας», ανέφερε.