Οι άνθρωποι είναι συχνά πεπεισμένοι ότι η ζωή τους θα βελτιωνόταν μόνο αν μπορούσαν να ανέβουν μερικά σκαλιά στην εισοδηματική κλίμακα.
Έχουν δίκιο, ως ένα βαθμό. Πολλές μελέτες έχουν βρει μια σχέση μεταξύ του εισοδήματος και της ευτυχίας, τόσο όσον αφορά στην καθημερινή διάθεση όσο και τη μακροπρόθεσμη ικανοποίηση από τη ζωή. Το να έχουν περισσότερα χρήματα θα βοηθούσε πολλούς ανθρώπους να περιορίσουν το άγχος για τα προς τα ζην, ενώ είναι αλήθεια ότι στις έρευνες γνώμης και κατά μέσο όρο, οι πλουσιότεροι άνθρωποι αναφέρουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι είναι πιο ευτυχισμένοι.
Πόσα ακριβώς χρήματα πιστεύουμε όμως ότι χρειαζόμαστε για να είμαστε ευτυχισμένοι; Μια νέα έρευνα από την εταιρεία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Empower έθεσε την ερώτηση σε περίπου 2.000 άτομα και η Wall Street Journal παρουσιάζει τα αποτελέσματα.
Στην έρευνα, οι περισσότεροι άνθρωποι είπαν ότι θα χρειαζόταν μια αρκετά σημαντική αύξηση των αμοιβών για να αισθανθούν πραγματική ικανοποίηση. Οι ερωτηθέντες, που είχαν μέσο μισθό 65.000 δολάρια ετησίως (περίπου 59.000 ευρώ), είπαν ότι ένας μέσος όρος 95.000 δολαρίων (περίπου 87.000 ευρώ) θα τους έκανε χαρούμενους και λιγότερο αγχωμένους. Τα άτομα με με μέσο εισόδημα 250.000 δολάρια, έδωσαν αντιστοίχως μέση απάντηση 350.000 δολάρια.
Οι εργοδότες στις ΗΠΑ σχεδιάζουν μια μέση αύξηση των αποδοχών κατά 3,9% το 2024 για υπαλλήλους, που δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων Mercer. Στην έρευνα της Empower, οι Αμερικανοί είπαν ότι για να είναι πραγματικά ευτυχισμένοι, θα χρειάζονταν περίπου 50% αύξηση στον μισθό τους.
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πόσο πιο ευτυχισμένο θα έκανε κάθε άτομο μια αύξηση κατά 3,9% ή και 50%, είπαν οι ερευνητές.
Το πείραμα των 10.000 δολαρίων
Πέρυσι το περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences έκανε πείραμα. Δόθηκε σε τυχαία επιλεγμένους ανθρώπους το ποσό των 10.000 δολαρίων που ήρθε έτσι να προστεθεί ως απροσδόκητο μπόνους στο εισόδημά τους. Η ευτυχία τους διήρκεσε τουλάχιστον 6 μήνες. Το συνολικό ποσό των 2 εκατ. δολαρίων προσφέρθηκε από ένα πλούσιο ζευγάρι, το οποίο οι ερευνητές υπολόγισαν ότι με την κίνησή του αυτή παρήγαγε 225 φορές περισσότερη ευτυχία από ό,τι αν είχε κρατήσει τα χρήματα το ίδιο.
Μία άλλη μελέτη από την Επιθεώρηση Οικονομικών Σπουδών το 2020 εξέτασε νικητές λαχειοφόρων αγορών στη Σουηδία των οποίων τα βραβεία κυμαίνονταν από 100.000 έως 500.000 δολάρια. Ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή τους περισσότερο από μια δεκαετία μετά το απροσδόκητο κέρδος τους, σε σύγκριση με παίκτες λοταρίας που δεν κέρδισαν κανένα βραβείο ή ένα μικρό ποσό.
Παρόλα αυτά κάποιοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία. «Ο αντίκτυπος των χρημάτων στην ευτυχία δεν είναι τόσο μεγάλος όσο συνήθως υποθέτουν οι άνθρωποι», σχολίασε στη Wall Street Journal η Ελίζαμπεθ Νταν, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και συν-συγγραφέας ενός βιβλίου για το χρήμα και την ευτυχία. «Η ευτυχία καθορίζεται από τόσους πολλούς διαφορετικούς παράγοντες που αλλάζοντας μόνο ένα πράγμα, είναι δύσκολο να έχεις σοβαρό αντίκτυπο».
Ευτυχία προς πώληση
Περίπου επτά στους 10 ερωτηθέντες στην έρευνα Empower είπαν ότι συμφωνούν απόλυτα ή κάπως με τη δήλωση: «Το να έχω περισσότερα χρήματα θα έλυνε τα περισσότερα από τα προβλήματά μου». Παρόμοιες αναλογίες ανθρώπων σε κάθε κατηγορία εισοδήματος ένιωθαν έτσι, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με μισθούς 200.000 δολαρίων και άνω.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι πολλοί άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευτυχισμένοι εάν επικεντρωθούν στους καλύτερους τρόπους να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα που έχουν, αντί να αποκτήσουν περισσότερα.«Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουμε ότι κάνει τη διαφορά, γιατί δίνει στους ανθρώπους την αίσθηση ότι έχουν τον έλεγχο στο άμεσο μέλλον τους» εξήγησε η Νταν.
Πολλοί άνθρωποι δίνουν υπερβολική έμφαση στα χρήματα, σε σχέση με άλλες μεταβλητές στον δρόμο προς την ικανοποίηση. Η έρευνά της δείχνει ότι όσοι δίνουν προτεραιότητα στον χρόνο έναντι των χρημάτων τείνουν να είναι πιο ευτυχισμένοι στη ζωή.
Λίγο ακόμη παραπάνω
Και μόλις κάποιος φτάσει σε ένα νέο επίπεδο αμοιβής, συχνά ο στόχος του αναπροσαρμόζεται.
«Μπορεί να φανταστούν ότι μόλις πάρουν τον υψηλότερο μισθό, τότε αυτό θα είναι αρκετό», λέει ο Ματ Κίλινγκσγουορθ συνεργάτης στο Wharton School του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια που μελετά τα αίτια της ευτυχίας. «Στην πραγματικότητα, μόλις φτάσουν εκεί, πιθανότατα θα θέλουν λίγο περισσότερο».
Ακόμα και πολύ πλούσιοι άνθρωποι σκέφτονται έτσι. Μια μελέτη του 2018 ζήτησε από εκατομμυριούχους να βαθμολογήσουν την ευτυχία τους σε μια κλίμακα από το ένα έως το 10 και, αν δεν έλεγαν το 10, να προβλέψουν πόσα χρήματα θα χρειάζονταν για να μετακινηθούν έναν βαθμό ψηλότερα. Λίγο περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς με καθαρή περιουσία τουλάχιστον 10 εκατομμυρίων δολαρίων δήλωσαν ότι η περιουσία τους θα πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 50%.
