Η ελληνική οικονομία κινείται σε ένα δύσκολο παγκόσμιο και ευρωπαϊκό τοπίο. Παρά την αύξηση του ΑΕΠ, διάφοροι διεθνείς και εγχώριοι κίνδυνοι εξακολουθούν να δημιουργούν αβεβαιότητα για το μέλλον της.
Διεθνείς προκλήσεις που επηρεάζουν την Ελλάδα
- Γεωπολιτικές εντάσεις: Οι συνεχιζόμενες διεθνείς συγκρούσεις και οι μεταβαλλόμενες συμμαχίες δημιουργούν ένα ασταθές παγκόσμιο περιβάλλον.
- Εμπορικές διαφορές: Οι εμπορικές εντάσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, καθώς και οι δασμοί της ΕΕ στην Κίνα, προσθέτουν πίεση στη δυναμική του εμπορίου.
Ευρωπαϊκή οικονομική αδυναμία: Ζητήματα εντός της ευρωπαϊκής οικονομίας, ιδίως στη Γερμανία, όπως η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας και η άνοδος των πραγματικών επιτοκίων, προκαλούν αλυσιδωτές επιπτώσεις. - Κλιματική αλλαγή: Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις επιβαρύνουν τους πόρους και τις πολιτικές.
- Νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ: Οι κανόνες αυτοί περιορίζουν την ευελιξία στη χρήση των πλεονασμάτων εσόδων, περιορίζοντας ενδεχομένως τις δημοσιονομικές επιλογές της Ελλάδας για νέες πρωτοβουλίες δαπανών.
Εσωτερικές διαρθρωτικές αδυναμίες
- Υψηλό δημόσιο χρέος: Παρά τις προβλεπόμενες μειώσεις, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας παραμένει ένα σημαντικό βάρος.
- Επενδυτικό κενό: Οι ανεπαρκείς επενδύσεις περιορίζουν το αναπτυξιακό δυναμικό, με τα ποσοστά αποταμίευσης να παραμένουν χαμηλά.
- Δημογραφικές προκλήσεις: Η μείωση του πληθυσμού εγκυμονεί μελλοντικούς οικονομικούς κινδύνους.
- Έλλειψη ανταγωνισμού: Αυτό επιδεινώνει τα ζητήματα τιμολόγησης και επηρεάζει την ευημερία των καταναλωτών.
Το πρόβλημα της παραγωγικότητας
- Χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας: Μετρούμενη με βάση το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο, η παραγωγικότητα σημείωσε μικρή μόνο αύξηση από 38.800 ευρώ σε 39.100 ευρώ μεταξύ 2019 και 2023.
- Τα στοιχεία της ΕΕ δείχνουν συνολική αύξηση της παραγωγικότητας μόνο κατά 5,7% από το 2015 έως το 2023, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη χειρότερη θέση στην ΕΕ όσον αφορά την παραγωγικότητα του επιχειρηματικού τομέα (2009-2023). Ο οικονομολόγος Βλάσσης Μίσσος τονίζει ότι η μακροπρόθεσμη αύξηση της παραγωγικότητας στην Ελλάδα παρέμεινε σχεδόν στάσιμη.
- Ελάχιστες επιπτώσεις στους μισθούς: Η χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας περιορίζει τις αυξήσεις των μισθών, επηρεάζοντας το διαθέσιμο εισόδημα.
Πρόσθετες οικονομικές ανησυχίες
Διαφορές εισοδήματος: Το μέσο διαθέσιμο εισόδημα το 2023 ήταν 28,38% χαμηλότερο από ό,τι το 2010, καθιστώντας την Ελλάδα τη χειρότερη επίδοση στην ΕΕ.
Κατανάλωση έναντι επενδύσεων:
Η ιδιωτική κατανάλωση εξακολουθεί να κυριαρχεί στο ΑΕΠ, αποτελώντας το 88,7% του συνόλου. Οι επενδύσεις, αν και αυξάνονται, εξακολουθούν να βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, στο 16% του ΑΕΠ, και επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στις κατασκευές.
Πληθωριστικές πιέσεις: Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, λόγω της αύξησης του κόστους των υπηρεσιών, είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, επηρεάζοντας την αγοραστική δύναμη.
Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός έφτασε το 3,2% σε σύγκριση με το 2% της Ευρωζώνης, με την Ελλάδα να εμφανίζει σταθερά υψηλότερα ποσοστά από χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Γερμανία.
Έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών: Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας έφτασε τα 8,6 δισ. ευρώ τους πρώτους επτά μήνες του 2024, σηματοδοτώντας μια ανισορροπία στις εμπορικές και χρηματοοικονομικές ροές.
Συνοπτικά, ενώ η ελληνική οικονομία παρουσιάζει κάποια σημάδια ανάπτυξης, ο συνδυασμός των διεθνών πιέσεων και των διαρθρωτικών εγχώριων ζητημάτων υποδηλώνει την ανάγκη για στοχευμένες μεταρρυθμίσεις ώστε να οικοδομηθεί ανθεκτικότητα έναντι μελλοντικών οικονομικών διαταραχών.
Διαβάστε επίσης: